Arada: Koza ve Tasarım
In-Between: the Cocoon and Design
Tasarımcılar/Sanatçılar
Betül Hafızoğlu, Elif Tekcan, Melis Baloğlu
Bu sergi, binlerce yıl önce doğal ortamlarından izole edilmiş, ekosistemin insan-dışı canlı aktörlerinden biri olan ipek böcekleri ile tasarım olanaklarını keşfetmek üzere bir araya gelen üç tasarımcının yürüttüğü bir spekülatif tasarım deneyidir. Doğadaki iç içe geçmiş döngüler içinde hiçbir şey birbirinden bağımsız değildir: çok daha geniş bir oluşumun parçalarının devinim içinde olduğu bir ağ oluştururlar. İpek böcekleri de bu ağın eşsiz bir parçasıdır, ancak doğal yaşam döngüleri binlerce yıldır süregelen ipek üretimi sürecinde bozulmaya uğramıştır. İpek üretiminde, koza içinde kaynatılan pupa ölür, bu şekilde ipek böcekleri doğal yaşam döngülerini tamamlayamazlar. Bu sürecin diğer bir problemli yönü ise, evcilleştirilen bu canlıların yaşam alanlarından, yani dut ağacından ayrılmalarıdır.
İpek endüstrisindeki tüm bu sorunları göz önüne alan bu sergi, doğa, kültür ve tasarım arasındaki ilişkiler ağına dikkat çekerek, bu sorunları tasarımcı bakış açısıyla yeniden değerlendirir. Tasarım sürecinde insan ve insan-dışı canlı varlıklar arasında bir diyalog oluşturmayı; evcilleştirme sürecini tersine çevirerek ipekböceği ve dut ağacı arasındaki ilişkiyi onarmayı; çoklu etkileşimler ve müdahaleler için arayüzler önererek bir akış içinde tasarlamayı hedefler. Proje sürecinde üç tasarımcı ipek böceğini yeniden yabanıllaştıracak, onu doğal ortamı ile baş başa bırakacak bir sistemin ilk elemanını, bir dut ağacı parazitini üretir. Ağaca tutunan bu parazit yapı, ipek böceğini dut ağacına yaklaştıran bir araç, aynı zamanda onları doğadaki diğer yırtıcılardan koruyacak insan yapımı dev bir kozadır. Farklı katmanlar halinde tasarlanan yapıda yer alan insan üretimi ipek yüzeyler, ipek böceklerinin teması ve yaşam izleri ile ortak bir üretim alanı haline gelir. Süreçte, ipek böceği yetiştiriciliği sürecinde açığa çıkan doğal malzemeler hem tasarım sürecinin arşivlenmesi hem de yeni ürünlerin tasarlanması amacıyla saklanmış; ipek böceklerinin gıdası olan dut yapraklarının yapısı çeşitli baskı yöntemleri ile ipek kumaşa aktarılarak sürecin hafızası koruma altına alınmıştır. Bu sayede insan ile insan-dışı bir canlı varlığın diyaloğu bir tasarım nesnesine/arayüze dönüştürülmüştür.
Anahtar Kelimeler: ağ toplumu, doğa-kültür sürekliliği, melez yapılar, müşterek alanlar
This exhibition presents a speculative design experiment conducted by three designers who came together to explore the co-designing possibilities with the silkworms, as one of the non-human living agents of the ecosystem, which have been isolated from their natural environments thousand years ago. Within the intertwined cycles in nature, nothing is independent of each other, they form a network where the fragments of much wider formation flow. Silkworms are also a unique part of this network, but their natural life cycle has been corrupted for the purposes of silk production for thousands of years. In sericulture, to produce silk for human use, the pupae are killed inside the cocoon and the silkworms can’t complete their natural life cycles. The domestication of silkworms also causes them to separate from their original habitats, which is the mulberry tree.
This exhibition intends to rethink these problems in a designerly way. By considering the network between nature, culture and design, this exhibition aims to create a dialogue between humans and non-human living agents in the process of design; rebuild the relationship between the silkworm and mulberry tree by reversing the process of domestication; and design in-between spaces for multiple interactions and interventions, and experiment how to design in flux. In the project process, three designers produce a mulberry tree parasite, the first element of a system that will re-wild the silkworm and leave it alone with its natural environment. This parasitic structure, which is attached to the mulberry tree, is a vehicle that brings the silkworm closer to the mulberry tree, as well as a giant man-made cocoon that protects them from other predators in nature. The designer-made framed silk surfaces as the parts of the structure designed in different layers become a common production area with the traces left by the silkworms living their natural life cycles on them. In the process, the natural leftover materials such as mulberry leaves that remained from the silkworm breeding process are preserved for both archiving the design process and designing new products. The traces of mulberry leaves, which are the food of silkworms, are transferred to the silk fabric with various printing methods, thereby preserving the process’. In this way, the dialogue between human and non-human living beings has been transformed into a design object/interface.
Keywords: network society, nature-culture continuum, hybrid structures, common areas
Etkinlik Programı ︎︎︎ iyitasarimizmir.org